Kryetari i Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut Dimitar Kovaçevski dhe Kryetari i Qeverisë së Republikës së Shqipërisë Edi Rama kanë mbajtur sot një konferencë të përbashkët për shtyp. Në konferencën për media, të dy kryeministrat theksuan se e ardhmja e Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë është Bashkimi Evropian dhe për përshpejtimin e procesit të integrimit evropian janë të rëndësishme të gjitha nismat rajonale.
Në vazhdim fjalimi integral i kryeministrit Kovaçevski:
“Sot pata nderin, së bashku me kolegët ministra, të pres sërish kolegun dhe mikun tim të dashur Edi Rama, me të cilin kemi gjithmonë një numër të madh temash për të diskutuar që prekin dy vendet tona, por edhe rajonin.
Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria po zhvillojnë një miqësi dhe partneritet tradicional që është shembull në rajon, pasi dy vendet tona ndajnë bashkëpunim të përbashkët në shumë fusha, por edhe vlera të përbashkëta evropiane.
Sepse rruga europiane, nga e cila nuk devijojmë as ne dhe as Shqipëria, paraqet synim strategjik për të dyja vendet
Në atë rrugë evropiane, ne si dypalësh, ashtu edhe si rajon ndërmorëm hapa për evropianizimin e shoqërive tona për të arritur sa më shpejt standardet evropiane në çdo kuptim, si sistematikisht ashtu edhe juridikisht në raport me standardin e jetesës së qytetarëve.
Pikërisht një hap i tillë ishte dhe është procesi i Berlinit, në kuadër të të cilit vendet e Ballkanit Perëndimor nënshkruan tre marrëveshje rajonale shumë të rëndësishme për mobilitetin, të cilat i referohen njohjes së kualifikimeve të arsimit të lartë ndërmjet vendeve të Ballkanit Perëndimor, njohjes reciproke të kualifikimeve të arsimit të lartë për doktorët e mjekësisë, stomatologjisë dhe arkitektëve, si dhe lirinë e lëvizjes me karta identiteti në Ballkanin Perëndimor.
Samiti i këtij viti do të zhvillohet në Tiranë dhe siç i thashë Edit, kolegët e tij në takim, dhe Shqipëria si kryesuese e këtij viti dhe ai si Kryeministër kanë mbështetjen tonë në këtë proces, sepse e dimë që e gjithë kjo është një njohje e madhe për rezultatet e arritura të vendit, por edhe të rajonit në tërësi.
Ne patëm rolin e të qenit kryesues në vitin 2020 kur kishte një sfidë shtesë dhe ajo ishte kriza e koronës, ndaj të gjitha takimet duhej të organizoheshin online, gjë që për momentin nuk është kështu dhe për këtë mund të kemi sot Kryetarin e Qeveris së Shqipërisë, të jetë mysafir së bashku me kolegët e tij në Shkup.
Procesi i Berlinit është jashtëzakonisht i rëndësishëm për rajonin jo vetëm për shkak të këtyre marrëveshjeve që përmenda, por edhe për shkak të iniciativave që duhet të ndërmerren më tej, të cilat kanë të bëjnë me energjinë, ekonominë, digjitalizimin, infrastrukturën dhe mundësitë e investimeve si mobiliteti shtesë i qytetarëve dhe bizneseve dhe sigurisht zhvillimi i bashkëpunimit në shumë fusha të tjera duke përfshirë kulturën, arsimin, integrimin evropian dhe shkëmbimin e shumë përvojave të tjera ndërmjet vendeve.
Përveç nismave politike dhe mesazheve që vijnë nga ky proces, ne si rajon kemi nevojë edhe për përfitime të shpejta, konkrete ekonomike që do të rrisin potencialin ekonomik të rajonit dhe do të zvogëlojnë hendekun midis vendeve kandidate për anëtarësim në BE dhe vendeve anëtare të BE-së veçanërisht në rajonin e Evropës Juglindore.
Na duhet diçka që qytetarët do ta ndjejnë si përfitim edhe para hyrjes së vendeve në BE, e cila do të ruajë idenë evropiane dhe përkushtimin për këtë proces të të gjithë aktorëve të shoqërisë, të të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor.
Në fund të fundit, ajo që është më e rëndësishme për qytetarët është gjendja ekonomike, zhvillimi ekonomik, standardi i jetesës, sundimi i ligjit dhe sundimi i parimeve të demokracisë në vendin ku ata jetojnë.
Dhe në këtë drejtim, mund të mburremi kolektivisht se kemi bërë shumë, veçanërisht përmes iniciativës Ballkani i Hapur. Në një kohë shumë të shkurtër ai dha rezultate konkrete mes tre vendeve, Maqedonisë së Veriut, Shqipërisë dhe Serbisë, të cilat janë të dukshme dhe të cilat janë mirëpritur si nga qytetarët ashtu edhe nga kompanitë e të tre vendeve.
Qytetarët dhe bizneset vazhdojnë të presin që ajo të ofrojë risi që do t'u mundësojnë zhvillimin personal si dhe zhvillimin e bashkëpunimit ndërmjet vendeve, i cili është konfirmuar se është rritur që kur kemi pasur një iniciativë të tillë.
Për mua është veçanërisht e rëndësishme që me këtë iniciativë ka treguar se përmes bashkëpunimit të përbashkët mund të rritet tregtia dhe shkëmbimi ndërmjet vendeve dhe vazhdon të jetë plotësuese e proceseve që përfshijnë të gjitha vendet, mbi të gjitha nënkuptoj edhe procesin e Berlinit si të gjitha iniciativat e tjera ekzistuese, ARCC, CEFTA, CEI etj.
Duhet të dini se në zonën e Evropës Juglindore ka 72 nisma për bashkëpunim, disa formale, disa prej tyre janë formale, disa joformale, disa ekonomike, disa politike, por këto shquhen si kryesoret ku zhvillohen shumica e nismave.
Më vjen mirë që iniciativat që u nënshkruan në kuadër të procesit të Berlinit dëshmuan se mund të zbatohen midis vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe kjo ndodhi në kuadër të nismës Ballkani i Hapur dhe do të jetë gjithmonë një nxitje për procesin e Berlinit për të dhënë rezultatet e dëshiruara dhe të pritshme.
Maqedonia e Veriut dhe vendi ku jemi sot është një shembull konkret se si përmes dialogut, qeverisjes dhe marrjes së vendimeve të vështira por të guximshme, bëhen dallime të mëdha në një kohë shumë të shkurtër. Nga një vend i kapur, ne u bëmë një vend anëtar i NATO-s, një vend me negociata të nisura me BE-në me gjuhë dhe identitet, kulturë të mbrojtur. Një vend që nga përfituesi i misioneve të paqes, sot pret dhe ndan përvojën e tij në tejkalimin e sfidave përmes dialogut me vendet fqinje që kanë çështje të hapura mes tyre.
Prandaj me këtë rast, si fqinj i afërt i Kosovës dhe Serbisë, bëjmë thirrje për de-përshkallëzimin e situatës dhe zbatimin e detyrimeve të ndërmarra ndërkombëtarisht të të dyja palëve, gjegjësisht zbatimin e Marrëveshjes që Serbia dhe Kosova arritën për 27 shkurt në Bruksel dhe marrëveshja e arritur në Ohër për rrugën drejt normalizimit të marrëdhënieve.
E di që është një proces që përfshin edhe vendime në dy vendet fqinje, por politikanët kudo e kanë detyrimin të sillen si burrështetas dhe t'i qasen zgjidhjes së çështjeve të hapura me guxim dhe vendosmëri, sado e vështirë dhe herë pas here të duket e pashpresë.
Pikërisht për shkak të kësaj qasjeje ndaj dialogut, sot mund të them se jam krenar që jemi këtu duke folur për të ardhmen tonë evropiane, për negociatat me BE-në që kanë filluar, për shqyrtimin që ka filluar, për faktin se javën e ardhshme Maqedonia e Veriut do të ketë delegacionin e vet në Samitin e NATO-s, për reforma konkrete, për një marrëveshje të nënshkruar për bashkëpunimin kufitar FRONTEX me gjuhën tonë maqedonase, për të mos thënë se e gjithë kjo duhet të ndodhë diku në të ardhmen. Kur e them këtë kështu, atëherë mund të shihni se sa i madh është ndryshimi.
Para nesh sigurisht është edhe një vendim, i cili është një çështje me interes për qytetarët dhe mediat dhe ka të bëjë me miratimin e amendamenteve kushtetuese në Kuvend dhe besoj se Kuvendi ynë do të jetë në lartësinë e detyrës dhe që më në fund do të të jemi në gjendje të përshpejtojmë të vazhdojmë rrugën tonë drejt integrimit evropian dhe t'i bashkohemi familjes evropiane.
E di që nuk do të jetë e lehtë, ka kalkulime, interesa të ndryshme në të gjitha partitë politike, disa prej tyre shikojnë interesin e shtetit, por fatkeqësisht, disa nga liderët politikë shikojnë vetëm interesin e tyre politik dhe vlerësimin e tyre politik, por ata duhet të marrin një vendim që do të jetë i guximshëm dhe që do të mbahet mend nga brezat e ardhshëm, se ky brez politikanësh mori një vendim që siguroi një të ardhme më të mirë për të gjithë ata që do të vijnë pas nesh.
Në këtë pjesë të rrugës europiane, e di që mund të llogarisim në mbështetjen e miqve dhe mbi të gjitha do të përfshija edhe Kryetarin e Qeverisë së Shqipërisë, Edi Rama.
Dhe këtë e di sepse miqësia jonë tradicionale shihet përmes hapave, veprimeve dhe numrave konkretë.
Këtë vit shënojmë 30 vjet nga vendosja e marrëdhënieve diplomatike mes dy vendeve. Bashkëpunimi ynë u forcua përmes dy mbledhjeve të mbajtura ndërqeveritare dhe në të fundit të mbajtur në nëntor të vitit të kaluar, ne nënshkruam disa memorandume për avancimin e bashkëpunimit pothuajse në të gjitha fushat, veçanërisht në fushën ekonomike dhe energjetike.
Ne kemi pasur bashkëpunim edhe në një sërë fushash të tjera, ndaj ajo që mund të them sot është se procedura te ne ka përfunduar procedura ndërsa në Shqipëri gjithashtu ikonat që u eksportuan në mënyrë të paligjshme nga vendi ynë në vitin 2013 për të cilat Kuvendi ynë ratifikoi marrëveshjen e bashkëpunimit midis Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë do të kthehen në vendin tonë me ndihmën e Qeverisë së R. Shqipëria.
Ky është një konfirmim më i madh se trashëgimia kulturore dhe historike e besimtarëve ortodoksë maqedonas, e kishës sonë ose një pjesë e historisë dhe kulturës sonë do të vijë dhe do të ketë vendin e vet aty ku i takon dhe për këtë i jam sinqerisht mirënjohës kryeministrit Rama dhe institucioneve në Shqipëri dhe natyrisht Ministrisë sonë të Kulturës dhe ministres Kostadinovska.
Ne bashkëpunojmë bashkërisht dhe me sukses në kuadër të aleancës së NATO-s dhe bashkëpunojmë aktivisht në drejtim të zbatimit të projekteve në kuadër të programit IPA 2 për bashkëpunim ndërkufitar.
Rruga në aspektin e bashkëpunimit tonë është shtruar, prandaj me këtë rast dhe në fund dua të uroj që unë dhe Edi dhe qytetarët e të dy vendeve sa më shpejt të presim suksese të reja së bashku dhe të arrijmë qëllimin tonë të përbashkët strategjik - të plotë anëtarësimin në BE.
Faleminderit që sot në Shkup kemi të ftuar kryeministrin Rama me të cilin diskutuam kryesisht për koordinimin në lidhje me Samitin e ardhshëm të Procesit të Berlinit që do të mbahet në Shqipëri dhe për të cilin Qeveria e Shqipërisë dhe Kryeministri janë vërtet të përkushtuara 100% për mbajtjen me sukses të këtij Samiti”.
