Në kuadër të ditës së dytë të konferencës vjetore "Viti i mundësive evropiane", në panelin e pestë - "Bujqësia dhe zhvillimi i barabartë rajonal - mundësitë dhe perspektivat e BE-së", organizuar nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut fjalime të tyre mbajtën ministri i Bujqësi, Pylltari dhe Ekonomisë e Ujërave, Ljupço Nikollovski, ministri i Vetëqeverisjes Lokale, Risto Penov, drejtori i Agjencisë për Mbështetje Financiare në Bujqësi dhe Zhvillim Rural, Nikica Baçovski dhe drejtoresha ekzekutive e verërave nga Maqedonia, Elena Mlladenovska.
Fokusi kryesor në fjalimet e pjesëmarrësve në panel ishin investimet në zhvillimin e bujqësisë e Maqedonisë dhe zhvillimi rajonal, përmes programeve nacionale të Qeverisë dhe mundësive evropiane, të cilat u vihen në dispozicion bujqve dhe njësive të vetëqeverisjes lokale.
“2023 ishte një vit i mundësive të reja në bujqësi. Filloi me sukses zbatimi i modelit të ri të subvencionimit dhe u realizua parapagimi i subvencioneve. Krijojmë masa të reja për mbështetjen e prodhuesve të vegjël të ushqimit dhe pijeve dhe bujqve individualë me grante prej 10 mijë dhe 5 mijë eurosh për blerjen e pajisjeve dhe mekanizimit bujqësor”, tha ministri Nikollovski.
Ai shtoi se në vetëm një vit janë nënshkruar më shumë se 400 kontrata për mbështetjen e prodhuesve të vegjël të ushqimeve dhe pijeve dhe bujqve individualë. Ministri Nikollovski theksoi se kemi arritur që në një vit të kemi 1940 operatorë të rinj të regjistruar me ushqime me origjinë shtazore dhe joshtazore në AHV, si dhe 95 kantina vere të reja të vogla familjare të regjistruara.
Në fjalimin e tij, ministri Nikollovski prezantoi edhe masat e reja për vitin 2024, të cilat u janë vënë në dispozicion bujqve.
“Këtë vit 2024 përmbushim një tjetër premtim të dhënë për bujqit. Mbështetjen e naftës së gjelbër për të gjithë bujqit e rrisim në 100%. Krijojmë edhe më shumë masa të reja për mbështetjen e blegtorëve dhe me të drejtë vitin 2024 mund ta quajmë si vit i blegtorisë. Rritet mbështetja për krerë gjedhë femra më të vjetra se 12 muaj dhe përkrahja për një qengj të dorëzuar në thertore të regjistruar dhe blegtorët do të marrin avancë të subvencioneve në vitin 2024”, tha ministri Nikollovski.
Vitin e kaluar e përfunduam me 135 projekte në komuna dhe në rajone të planit, të financuara nga programet buxhetore për zhvillim të barabartë rajonal dhe për uljen e pabarazive, në vlerë mbi 14 milionë euro. Finalizuam edhe periudhën programore IPA 2, në të cilën u financuan 192 projekte për bashkëpunim ndërkufitar në vlerë prej 60 milionë eurosh nga Bashkimi Evropian, si dhe siguruam bashkëfinancim nacional prej 9 milionë euro nga buxheti i Ministrisë së Vetëqeverisjes Lokale, theksoi në fjalimin e tij ministri i Vetëqeverisjes Lokale, Risto Penov.
Ministri Penov theksoi bashkëpunimin me Qeverinë zvicerane, përmes të cilit janë financuar bashkërisht 8 projekte në të gjitha rajonet e planit në vlerë prej 3 milionë frangash zvicerane.
“Çdo qytetar është i rëndësishëm dhe çdo qytetar duhet të ketë qasje në shërbimet themelore publike, dhe Qeveria investon në përmirësimin e kushteve të jetesës në çdo komunë dhe me 32,5 milionë euro shtesë ka marrë përsipër të financojë 66 projekte të reja në 44 komuna këtë vit”, tha ministri Penov.
Ministri i Vetëqeverisjes Lokale theksoi se ka edhe sfida, para së gjithash mungojnë projektet më të mëdha, të gatshme nga komunat, për të cilat Ministria e Vetëqeverisjes Lokale dhe Byroja për Zhvillim Rajonal në bashkëpunim me UNDP-në dhe SIDA në 2 faza kanë siguruar fond prej 2.5 milionë dollarësh përmes të cilit është përgatitur dokumentacioni i projektit për 70 projekte më të mëdha.
Drejtori i Agjencisë për Mbështetje Financiare në Bujqësi dhe Zhvillim Rural, Nikica Baçovski, në fjalimin e theksoi se rezultatet e arritura në këtë periudhë të programit IPARD 2 më lehtë përshkruhen përmes numrave, duke shtuar se projektet e suksesshme dhe investimet e mbështetura janë të dukshme. dhe të njohura në të gjithë vendin.
“Zbatimi i suksesshëm i programit IPARD 2 në vetvete kërkonte shumë angazhim, thjeshtësim të procedurave, fuqizim të kapaciteteve të agjencisë IPARD, si dhe rritje të nivelit të transparencës, përmes mbajtjes së sesioneve informative me bujqit dhe të gjithë aplikantët potencialë në çdo vendbanim në Maqedoni.
Në një kohë të shkurtër arritëm të përmirësojmë reputacionin e programit IPARD, i cili në të kaluarën na karakterizonte si një vend me përqindje shumë të ulët të shfrytëzimit të tij, kështu që tani jemi lider në IPARD ndër vendet e Ballkanit Perëndimor me shfrytëzim që është i njëjtë në vendet anëtare të Bashkimit Evropian”, tha drejtori i AMFBZHR, Baçovski.
Ai shtoi se efektet përfundimtare të zbatimit të suksesshëm të programit IPARD 2 janë rinovimi dhe mekanizimi modern bujqësor për përpunimin më efektiv të tokave bujqësore, investimet në rivitalizimin dhe ngritja e plantacioneve të reja të pemëve dhe rrushit dhe rritja e prodhimit bujqësor të shoqëruar me investime në sistemet e ujitjes me teknologjinë më të avancuar, me të cilat në mënyrën më racionale përdoren burimet ujore në dispozicion. Shumë ferma të reja dhe të rinovuara, thertore, objekte për industrinë e konservimit, kantina vere, qumështore, mullinj, të cilat si objekte përpunuese janë jashtëzakonisht të rëndësishme për bujqësinë maqedonase.
Drejtoresha ekzekutive e Verës nga Maqedonia, Elena Mlladenovska, në fjalimin e saj në panel, theksoi se sektori i verërave ka përjetuar zhvillim të dukshëm në vitet e fundit, përmes mbështetjes së programit IPARD. Ajo shtoi se modeli i ri i subvencionimit ofron mbështetje më të madhe dhe cilësore për kultivuesit dhe sektorin e verës, por është e nevojshme që secili nga palët të japë kontributin e vet, në mënyrë që të kemi prodhim të verës edhe më cilësore.
E ardhmja evropiane është më afër se kurrë sot. Bashkimi Evropian hap një mundësi të madhe për të gjithë qytetarët tanë, për bujqit, një mundësi për të tregtuar produktet tona bujqësore në tregun e madh evropian, mundësi për zhvillimin e çdo komune, çdo vendbanimi. Është detyrë e çdo qytetari të jetë i përgjegjshëm dhe të kontribuojë me shembullin e tij në ndërtimin e një të ardhmeje të sigurt sipas standardeve evropiane për çdo qytetar, është porosia që panelistët pjesëmarrës dërguan nga paneli "Bujqësia dhe zhvillimi i barabartë rajonal - Mundësitë dhe perspektivat e BE-së”.
