Po ashtu, fjalimi integral nga pjesëmarrja e sotme e zëvendëskryeministrit Bytyqi, në manifestimin “Tryeza e rrumbullakët për financimin e investimeve në infrastrukturë për zhvillim të qëndrueshëm lokal dhe rimëkëmbje ekonomike”, të mbajtur në kuadër të projektit “Ngritja e kapaciteteve komunale për zbatimin e projektit” (BMCPI), financuar nga Agjencia Suedeze për Bashkëpunim Ndërkombëtar për Zhvillim (SIDA), e cila zbatohet nga Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) në partneritet me Ministrinë e Vetëqeverisjes Lokale:

I nderuar koleg, ministri i financave, z. Fatmir Besimi,

I nderuari përfaqësues i përhershëm i UNDP-së në Maqedoninë e Veriut, z. Armen Grigorjan, faleminderit që vendosët të vini në vendin tonë dhe të jeni përfaqësues i përhershëm i UNDP-së dhe për angazhimin tuaj të ardhshëm për të na mbështetur në tejkalimin e sfidave me të cilat përballemi.

E nderuara ambasadore e Mbretërisë së Suedisë, Shkëlqesia Juaj, Znj. Kristin Forsgren Bangston,

Të nderuar ambasadore dhe ambasadorë, shkëlqesi të juaja,

Të nderuar përfaqësues të organeve të administratës shtetërore, BNJVL, vetëqeverisje lokale, kryetarë dhe kryetare komunash,

Të nderuar përfaqësues të mediave, zonja dhe zotërinj,

Sot kemi një rast vërtet të mirë për të diskutuar në këtë aktivitet të organizuar nga UNDP dhe SIDA, për të folur se çfarë duhet të bëjmë dhe si të sigurojmë që pushtetet vendore apo komuniteti lokal të jenë promotor i zhvillimit ekonomik, drejt një zhvillimi të ekuilibruar rajonal, por edhe zhvillimin e përgjithshëm të vendit.

Në vazhdim të diskutimit do të kemi mundësi të shohim se çfarë është bërë përmes projektit “Ndërtimi i kapaciteteve komunale për zbatimin e projekteve”, dhe do të jap një pasqyrë të shkurtër të asaj që është bërë nga Qeveria, si ekzekutiv qendror në vend.

Ideja e këtij projekti erdhi nga pushteti qendror, i cili njohu gjendjen dhe mungesën e dokumentacionit teknik cilësor në nivel lokal, që do të ndikonte drejtpërdrejt në përmirësimin e investimeve duke siguruar financime për to, e më pas në zbatimin e projekteve në nivel lokal, të cilat ndikojnë drejtpërdrejt në përmirësimin e cilësisë së jetës së qytetarëve tanë.

Prandaj dua të falënderoj UNDP-në dhe SIDA-në, të cilët përmes këtij projekti dhe instrumentit të krijuar “Fondi i dokumentacionit teknik”, ndanë rreth 1,6 milionë dollarë amerikanë, me të cilat u përgatitën 58 dokumentacione cilësore teknike për projekte në 47 komuna dhe në 2 qendra rajonale. Detajet e vetë projekteve do të prezantohen sot gjatë diskutimit të sotëm.

Të gjitha këto 58 projekte janë gati për realizim që është vendimtar dhe për financimin dhe realizimin e tyre sipas dokumentacionit teknik nevojiten rreth 126 milionë dollarë.

Ato do të sjellin një jetë më të mirë, më të sigurt dhe më komode për qytetarët tanë.

Vlera e shtuar është se përmes realizimit të këtij projekti janë forcuar kapacitetet e vetëqeverisjes lokale, për të përcaktuar nevojat në nivel lokal në mënyrë më efikase dhe më të targetuar, duke i njohur nevojat reale të qytetarëve. Mendoj se kjo është diçka që ka munguar në të kaluarën dhe të gjithë ne që kemi punuar në projekte, e dimë që nuk ka asnjë projekt të qëndrueshëm, nëse nuk vjen nga nevojat e qytetarëve.

Të gjithë ne si pushteti qendror ashtu edhe vetëqeverisja lokale ekzistojmë dhe jemi këtu për qytetarët dhe nuk ka kompromise, duhet t'i përkushtohemi realizimit të projekteve për nevojat reale të qytetarëve, në mënyrë që vetë qytetarët ndjejnë përmirësim të cilësisë së jetës së tyre.

Kjo lloj mbështetje strukturore për pushtetin vendor, me të cilat përgatiten dokumentacionet teknike të cilësisë së lartë, shpresoj të kontribuojë në dinamizimin e investimeve në nivel vendor, duke mobilizuar fonde nga burime të ndryshme: fondet e pushtetit qendror, gjegjësisht programe të ministrive të linjës, donatorëve, por edhe fondeve më konkurruese, pra bankave zhvillimore dhe institucioneve financiare ndërkombëtare. Gjithsesi, përfitimin përfundimtar nga kjo do ta kenë qytetarët, të cilët kanë të drejtë për cilësi të barabartë jetese pavarësisht vendbanimit.

Ne si Qeveri mbetemi të përkushtuar për realizimin e projekteve të infrastrukturës rrugore dhe hekurudhore, ujësjellësit dhe kanalizimeve, përmirësimin e kushteve në kopshte dhe shkolla, spitale, kulturë, projekte të tjera sociale, sepse e dimë që qytetarët kanë nevojë.

Më lejoni t'ju kujtoj se në fillim të verës përmes programit TAV kemi ndarë 50 milionë euro për realizimin e 94 projekteve pothuajse në të gjitha komunat e Maqedonisë së Veriut. Po ashtu më herët, në vitin 2018, me mjete nga buxheti qendror, përmes një ligji të posaçëm, për përmirësimin e likuiditetit dhe uljen e borxhit të komunave, kemi dhënë mbështetje financiare prej 50 milionë euro për të mbuluar një pjesë të detyrimeve të prapambetura të vetë komunave.

Sa i përket financimit të bashkive, për të cilin ministri i financave do të diskutojë më hollësisht, kemi bërë ndryshime sistematike që duke rritur të ardhurat nga Tatimi mbi të ardhurat personale dhe Tatimi mbi vlerën e shtuar, komunat do të marrin më shumë fonde.

E gjithë kjo është për të rritur kapacitetet e komunave për të realizuar edhe më shumë projekte për nevojat e qytetarëve në komunat e tyre.

Sigurisht që Qeveria ka mekanizma të tjerë për financimin e projekteve. Nëpërmjet buxhetit qendror në realizimin e investimeve kapitale në vend, me buxhetin për vitin 2022 planifikojmë nivelin më të lartë historik të shpenzimeve kapitale, të cilat arrijnë në 14% të buxhetit të përgjithshëm, pra rreth 615 milionë euro. Kjo është gjithashtu në kuadër të rekomandimeve të organizatave financiare ndërkombëtare botërore dhe aktiviteteve që të gjitha qeveritë po i zbatojnë në këtë periudhë pas Covid-it, gjegjësisht me investime në infrastrukturë për të përmirësuar kushtet për të bërë biznes dhe për një jetë më të mirë të qytetarëve.

Do të doja të theksoja disa mekanizma të tjerë që kemi prezantuar, të cilët ndihmojnë si zhvillimin ekonomik lokal, ashtu edhe zhvillimin e ekuilibruar rajonal.

Nëpërmjet Ligjit për Mbështetjen Financiare të Investimeve, këtë vit për herë të parë shtuam një masë që stimulon bizneset vendore në rajonet më pak të zhvilluara, si dhe mbështesim pushtetin lokal përmes Programit për zhvillim të ekuilibruar rajonal, që të investojnë në ato rajone. Ne ofrojmë stimuj shtesë financiarë për të gjitha bizneset në njësitë vendore më pak të zhvilluara që do të bëjnë investime pikërisht aty, sepse besojmë se zhvillimi i ekuilibruar rajonal nuk mund të jetë vetëm një program i vetëm, por duhet të jetë një qasje që do të përfshihet në të gjitha politikat e pushtetit qendror.

Besoj se kombinimi i fondeve buxhetore në dispozicion për investime në projekte zhvillimore me një instrument të tillë si Fondi i dokumentacionit teknik, do të kontribuojë në përshpejtimin e investimeve në nivel vendor dhe dinamizimin e aktiviteteve ekonomike, e cila është veçanërisht e rëndësishme në krizën e shkaktuar nga COVID-19.

Ajo që dua të theksoj është se ne si Qeveri kemi synime serioze për të ngritur nivelin e realizimit të të gjitha projekteve kapitale, pavarësisht nëse janë projekte të financuara nga pushteti qendror apo lokal dhe në atë drejtim ne formojmë, për herë të parë, njësi qendrore për monitorimin dhe zbatimin e projekteve kapitale, e cila do të garantojë një nivel më të lartë të efikasitetit dhe efektivitetit në realizimin e të gjitha këtyre projekteve, sepse për çdo qytetar është më e rëndësishme që të ketë kushte jetese në vendin ku jeton.

Prandaj, duke njohur përfitimin e këtij lloji të Fondit të dokumentacionit teknik, dua të theksoj se është e rëndësishme të vazhdohet me forcimin sistematik të kapaciteteve për përgatitjen dhe zbatimin e projekteve infrastrukturore si në nivel lokal ashtu edhe në atë qendror.

Diskutimet e hapura, si ky sot, janë të rëndësishme për përparimin tonë, ndaj me kënaqësi pres të marr pjesë në të. Kemi një plenum të shkëlqyer për diskutim dhe shpresoj që nga sot në tryezë të rrumbullakëta të dalin ide dhe mënyra të reja që do të nxisin projekte të reja, por edhe mënyra të reja për përgatitjen më të mirë të dokumentacionit teknik dhe do të gjenden mënyra për financimin e tyre.

Ju faleminderit për vëmendjen tuaj dhe ju uroj një diskutim cilësor.