Kryetari i Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Dimitar Kovaçevski pas përfundimit të dy sesioneve të punës të Samitit të liderëve të Procesit të Berlinit, tha se porositë e liderëve evropianë janë se ato janë konform me bindjet e tij dhe angazhimet e përcaktuara tashmë. Ai tha se vazhdimisht ka theksuar marrëdhëniet e mira fqinjësore dhe reformat si bazë për integrimin e rajonit në Bashkimin Evropian.
Në vazhdim ua përcjellim deklaratën e plotë të Kryetarit të Qeverisë, Kovaçevski:
“Ju faleminderit që jeni prezent këtu në Tiranë dhe që informoni opinionin për gjithçka që është temë e bisedës sot mes liderëve nga Ballkani Perëndimor dhe Bashkimi Evropian.
Siç thashë sot në mëngjes, më vjen mirë që pas Samitit të organizuar në vitin 2020 nga Maqedonia e Veriut, i cili fatkeqësisht nuk mund të realizohej me prezencë fizike për shkak të pandemisë, u organizua online, ky është samiti i dytë në rajonin tonë dhe ky është vetëm kjo konfirmon rëndësinë e rajonit për BE-në, veçanërisht në kontekstin e sotëm gjeopolitik, gjë që mund ta shihni nga të gjitha deklaratat që u bënë sot.
Sot këtu ishin prezent kancelari i Gjermanisë z. Sholc, kryetarja e Komisionit Evropian, Ursula fon der Lajen, kryeteari i Këshillit Evropian, Sharl Mishel, si dhe një sërë kryeministrash të vendeve anëtare të Bashkimit Evropian dhe miqtë tanë të mëdhenj.
Është me të vërtetë e rëndësishme që sot vendet e Ballkanit Perëndimor u ulën së bashku me vendet anëtare të BE-së për të diskutuar tema që janë me interes të përbashkët. Ajo demonstron mbështetjen e qartë të Unionit për rajonin e Ballkanit Perëndimor.
Sot patëm një ditë produktive, siç e prisja, në dy sesione pune ku diskutuam, së pari, integrimin e rajonit në tregun e përbashkët të BE-së, si një nga përfitimet kryesore që do të sigurojë rritje dhe zhvillim të shpejtë ekonomik, mundësi më të mira për qytetarët dhe komunitetin e biznesit, standarde më të mira jetese, investime të reja, paga më të mira dhe sigurisht infrastrukturë më të mirë.
Biseduam edhe për përpjekjet për të siguruar tranzicionin energjetik dhe digjital në kontekstin e situatës aktuale gjeopolitike dhe krizës ekonomike-energjetike në të cilën jetojmë. Maqedonia e Veriut është e përkushtuar ndaj zbatimit të Agjendës së Gjelbër dhe ne jemi lider në këtë kuptim, duke pasur parasysh faktin se krizën e kemi njohur si një mundësi dhe tranzicioni energjetik tashmë është realitet në vendin tonë.
Për 20 muaj kemi gati gjysmë gigavat, gjegjësisht 500 megavat kapacitet të instaluar nga burimet e ripërtërishme të energjisë. Kjo u konfirmua edhe nga takimi që pata sot në mëngjes me kryetaren e BERZH-it, që gjithashtu është i përfshirë në tranzicionin tonë energjetik si institucion financiar shumëpalësh dhe tashmë po diskutojmë për Maqedoninë e Veriut si një nga shembujt pozitivë në takimin e ardhshëm të KOP-it, të mbajtur gjatë muajit dhjetor ku do të performonim së bashku me BERZH-in.
Gjithashtu në mëngjes pata takim me z. Varheji, i cili përveç diskutimit për rrjedhën e procesit të skriningut sepse është Komisioner për zgjerim, megjithatë, portofoli i tij përfshin edhe tregun e përbashkët evropian në fushën e lidhjes së infrastrukturës, diskutuam në mënyrë specifike për lidhjen digjitale si dhe për vendosjen e mekanizmave dhe mjeteve të cilat do të mundësojnë për vendet e Ballkanit Perëndimor shkëmbimin e të dhënave dhe integrimin më të shpejtë me sistemet sipas direktivave evropiane për integrim në tregun e përbashkët evropian.
Vitin e kaluar, në Samitin e kaluar, nënshkruam tre marrëveshje që sollën energji të re në rajon. Njëra prej tyre ishte Marrëveshja për njohjen e ndërsjellë të kualifikimeve profesionale për mjekë, stomatologë dhe arkitektë. Këtë vit kemi nënshkruar edhe një tjetër, me të cilin përfshijmë edhe katër profesionet e tjera të rregulluara sipas direktivave të BE-së - infermierët, kirurgët veterinarë, akusherët dhe farmacistët. Dhe ky është vërtet një përfitim i madh për qytetarët e rajonit, veçanërisht për këta ekspertë, duke qenë se do të ofrojë një treg pune cilësor dhe një arsim më cilësor për këto profesione, duke qenë se ata tashmë do të mund të funksionojnë në tregu i përbashkët i të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor.
Sipas praktikës së deritanishme, ky Samit do të sjellë edhe Konkluza, ku pjesë e tyre është miratimi i Deklaratës së përbashkët rajonale për parandalimin e ndotjes nga plastika, Deklaratës së përbashkët për hapësirën e vetme evropiane të pagesave, Deklaratës së përbashkët për iniciativën për WiFi për Ballkanin Perëndimor duke ndjekur shembullin e nismës së BE-së, Deklaratës së Përbashkët për krijimin e një observatori për konvergjencën e Ballkanit Perëndimor, e cila i referohet zbatimit të sistemeve që do të jenë në gjendje të monitorojnë zhvillimin dhe progresin e BP, për sa i përket treguesve kyç krahasuar me zhvillimin ekonomik të vendeve anëtare të BE-së dhe me synimin për të afruar standardin ekonomik të vendeve të Ballkanit Perëndimor me atë të vendeve të BE-së, natyrisht të ndjekura nga aktivitete specifike që janë pjesë e plani i bazuar në katër bazat e paraqitura nga kryetarja e Komisionit Evropian, Ursula Fon der Lejen dhe Deklarata e Përbashkët për lehtësimin e tregtisë dhe transportit, të cilat konsiderohen si një nga elementet kyçe për rritjen e aktivitetit ekonomik, për lehtësimin e barrierave jodoganore, përshpejtimin e transportit dhe natyrisht rritjen e tregtisë mes vendeve të rajonit.
Bashkëpunimi rajonal, përmes platformave të tilla si Procesi i Berlinit, është kyç për realizimin e potencialit të plotë të rajonit. Këtu, natyrisht, po flas edhe për lëvizshmërinë dhe njohjen e kualifikimeve, po flas edhe për Tregun e Përbashkët Rajonal, përfaqësuesi i CEFTA-s dhe RSS dhe RIKO ishin të gjithë të pranishëm në vetë takimin, të cilin mund ta vërenit edhe vetë, si dhe përfaqësues të BERZH, SB, të OECD.
I mirëpritëm edhe zbatimin e aktiviteteve që ishin dakorduar dhe nënshkruar më parë, p.sh. roaming falas për vendet e Ballkanit Perëndimor, por edhe uljen dramatike të shpenzimeve me BE-në, Marrëveshje e cila u nënshkrua në takimin e mëparshëm mes vendeve të Ballkanit Perëndimor, Komisioni Evropian dhe 38 operatorë të telekomunikacionit që operojnë në këtë zonë dhe sigurisht paraqet një lehtësim të madh për qytetarët.
Këto janë përfitime konkrete të një bashkëpunimi të tillë rajonal. Procesi i Berlinit do të vazhdojë ta ngrejë atë në nivelin e bashkëpunimit politik, duke përfaqësuar për ne një element shumë domethënës në rrugën drejt integrimit evropian dhe procesin e anëtarësimit.
Në kuadër të procesit të këtij viti u organizuan takime të tjera, të cilat u dedikuan të rinjve në organizimin e RIKO-s, pastaj takime të ministrave të punëve të jashtme dhe sektorëve të tjerë përmes të cilave rritet bashkëpunimi, rritet komunikimi, rritet shkëmbimi i studentëve, i qytetarëve ndërsa ai shkëmbim gjithmonë ndikon në rritjen e besimit dhe natyrisht në uljen e konflikteve dhe rritjen e bashkëpunimit mes vendeve.
Gjithashtu sot në Tiranë u hapën ambientet e degës së Kolegjit të Evropës, që praktikisht është një degë që do të jetë në Tiranë, por që synohet për të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor dhe bursat që do të ofrohen nga BE do të vlejnë edhe për studentët nga vendi ynë si dhe për të gjitha vendet e tjera nga zona e Ballkanit Perëndimor. Kam realizuar edhe disa takime të rëndësishme dypalëshe.
U takova me kryetaren e Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, Odil Reno-Baso, me të cilië diskutuam për mbështetjen e vazhdueshme që vendi merr nga BERZH-i në realizimin e prioriteteve tona. Ajo mbështetje është shumë e rëndësishme për të vazhduar më tej, në iniciativat rajonale, në interes të zhvillimit të mëtejshëm të rajonit dhe të ardhmes së përbashkët në Bashkimin Evropian.
Nga kancelari gjerman Olaf Sholc, Maqedonia e Veriut edhe një herë mori inkurajim dhe mbështetje të fuqishme nga Republika Federale e Gjermanisë për të realizuar hapin tjetër në rrugën e planifikuar për anëtarësim në BE, që është marrja e vendimeve të rëndësishme që kemi para nesh. Diskutuam gjithashtu edhe për rolin e procesit të Berlinit si katalizator për bashkëpunimin rajonal dhe sigurisht bashkëpunimin dypalësh që kemi me Gjermaninë, që është partneri ynë më i madh tregtar.
Pata takim edhe me Komisionerin për Zgjerim të BE-së, Varheji, me të cilin diskutuam rëndësinë e vazhdimit të rrugës evropiane, statusin e procesit të shqyrtimit dhe sigurisht lidhjen digjitale të vendeve të Ballkanit Perëndimor, duke qenë se Maqedonia e Veriut është një vend që ka rrjetin më të mirë të telekomunikimit në tërë rajonin dhe një nga më të mirët në Evropën Juglindore, që natyrisht paraqet bazë për ngritjen e sistemeve dhe mekanizmave që mund t'i shërbejnë të gjithë rajonit në lidhjen e tij dhe lidhjen e mëtejshme të tregut të përbashkët evropian.
Konkluzioni i Maqedonisë së Veriut është se ajo ka nevojë për integrim, rajoni ka nevojë për integrim, jo izolim, dhe për këtë jemi pajtuar me të gjithë bashkëbiseduesit me të cilët kemi pasur takime sot, dhe sigurisht ky është një nga konkluzionet e Samitit të Procesit të Berlinit këtu, në Tiranë.
Nesër do të takohem edhe me nënkryetaren e Bankës Botërore për Evropë dhe Azi, Antonela Basani, me të cilën do të diskutojmë për bashkëpunimin 30-vjeçar, por edhe për atë që kemi diskutuar dhe për të cilën tashmë po punohet në takimin që pata me ekipin e Bankës Botërore, Bankën në Nju Jork, ndërsa ky është angazhimi i radhës, gjegjësisht korniza e radhës që do të kemi me Bankën Botërore për financimin e infrastrukturës dhe projekteve reformuese në vendin tonë nga Banka Botërore.
Këto janë aktivitetet kryesore që u zhvilluan gjatë ditës së gjatë të sotme. Falënderoj gjithë delegacionit tonë”.
