Të nderuar kolegë nga Qeveria,
Të nderuar të ftuar,
Zonja dhe zotërinj,

Është kënaqësi për mua të hap Seancën Solemne me rastin e shënimit të 24-vjetorit të  nënshkrimit të Marrëveshjes Kornizë.

Sot, 24 vjet pas nënshkrimit të Marrëveshjes Kornizë, ne qëndrojmë këtu jo vetëm për të kujtuar një datë historike, por për të kujtuar një të vërtetë të thellë - se e kemi shtetin vetëm nëse e mbrojmë së bashku.

Vera e vitit 2001 ishte një nga më të vështirat në historinë tonë të kohëve të fundit. Atdheu ynë u trondit nga konflikti, nga frika, nga pasiguria. Kishte momente kur dukej se asgjë nuk do të mbetej e njëjtë, se rruga drejt shkatërrimit ishte e pashmangshme. Por pastaj, me guxim, me durim dhe me vizion, zgjodhëm rrugën e paqes. Ne zgjodhëm rrugën e dialogut, kompromisit, unitetit.

Për këto gjëra duhet të diskutohet hapur dhe pa doreza. A ishin maqedonasit më të lumtur me nënshkrimin e Marrëveshjes Kornizë? Jam i bindur se nuk është kështu. Një ndjenjë pakënaqësie, zemërimi. Me shumë gjasa, ndjenja e njëjtë ka qenë edhe te  shqiptarët. Reforma sistemike dhe të vështira, duke ndryshuar Kushtetutën në kushte konflikti ushtarak. Por, të flasim të hapur, Marrëveshja Kornizë solli paqe 24 vjet më vonë. Ajo solli stabilitet dhe siguroi ruajtjen e unitetit  të Maqedonisë.

Marrëveshja Kornizë nuk është vetëm një copë letër. Është simbol i pjekurisë, guximit dhe mençurisë. Është një përkujtues se, pavarësisht se sa të ndryshëm jemi në gjuhë, fe, kulturë apo përkatësi etnike - të gjithë ndajmë një histori dhe një të ardhme të përbashkët. Ajo është dëshmi se Maqedonia mund të jetë një shtëpi për të gjithë qytetarët e saj dhe se diversiteti është avantazhi ynë.

Të nderuar të pranishëm,

Sot nuk jetojmë në vitin 2001. Por sot, ashtu si atëherë, jemi para  zgjedhjeve - jo zgjedhje në letër, por zgjedhje në zemër dhe mendje. A do të lejojmë që përsëri të shfaqen mure midis nesh? A do t'i dorëzohemi përçarjeve dhe mosbesimit? Apo do të zgjedhim rrugën që zgjodhëm atëherë - rrugën e unitetit, të respektit, të dashurisë për atdheun dhe të mirëkuptimit të ndërsjellë?

Ky dokument, kjo marrëveshje kornizë është gjithashtu një marrëveshje e abuzuar prej kohësh, për fat të keq nga individë. Për më shumë se 20 vjet kemi pasur struktura që përdorin nacionalizmin si mbulesën më të mirë për mbrojtjen e krimit dhe interesave personale. Në fakt, një nacionalizëm i tillë është streha e fundit e atyre që kanë bërë karriera, kanë fituar kapital të madh mbi kurrizin e njerëzve që i ndajnë dhe mbi ndarjet e të cilëve mbijetojnë në politikë.
Me njërën dorë shkruajnë dhe ndajnë se në çfarë lloj bote do të jetojmë. Me dorën tjetër, po e vjedhin vendin, fitojnë prona, hotele, qendra tregtare,  parqe të shtrenjta veturash. Dhe nuk u pengon ngjyra e parave. Ndarje të tilla nuk i zgjidhin problemet e njerëzve të vërtetë që kërkojnë vetëm një gjë, një jetë më të mirë për veten e tyre. Si politikan, nuk e njoh këtë apo atë, botë të vogël apo të madhe, por vetëm një botë - Maqedoninë, shtëpinë e të gjithë qytetarëve të saj ku të gjithë kemi detyrim të sigurojmë një të ardhme më të mirë për të gjithë qytetarët e saj.
Të ndërtojmë së bashku dhe të zgjidhim problemet së bashku. Valixhet që po ikin nuk kanë kombësi. Njerëzit po ikin, fshatrat po zbrazen, edhe maqedonas, edhe shqiptarë, turq, romë, serbë, vllehë, boshnjakë e të gjithë. Ky është mesazhi më i mirë nga populli ndaj atyre që i kanë manipuluar për 20 vjet se punojnë për ta dhe i ndajnë vazhdimisht. Gara  nuk është se kush mund të jetë aq radikal ose sa të rrahë gjoksin me nacionalizëm mendjelehtë, por sot beteja është për të zgjidhur problemet reale, për të siguruar kushte më të mira për jetë, për punë, prosperitet për çdo maqedonas, shqiptar, turk, rom, serb, vlleh, boshnjak dhe pjesën tjetër të bashkëqytetarëve tanë.

Detyra jonë është të sigurojmë një të ardhme për të gjithë, sepse Maqedonia është shtëpia e të gjithë njerëzve të saj.

Dhe në këtë tryezë janë njerëz dhe partnerë që e shohin politikën përmes prizmit të asaj që mund të bëjmë më shumë për popullin. Nuk ka vend dhe vend për individë dhe struktura që manipuluan dhe krijuan kriza artificiale, etnike dhe politike, për t'u imponuar më vonë si zgjidhje. E vërteta është se shenja më e madhe në lidhje me Marrëveshjen Kornizë është se kjo Qeveri, duke miratuar ligjin për përfaqësim të drejtë, ka përmbushur detyrimin e saj të fundit dhe nuk ka më pyetje të hapura në këtë drejtim.

Si një kapitull i mbyllur, Marrëveshja Kornizë mbetet një dëshmi e nevojës për bashkim dhe integrim në përmbushjen e qëllimeve të përbashkëta.

Atdheu ynë nuk është i fortë sepse jemi të gjithë njësoj, por sepse jemi të ndryshëm, e megjithatë jemi bashkë. Forca qëndron në faktin se është një shtet, me një zemër, por me shumë ngjyra.

24 vjet janë kohë e mjaftueshme për të kuptuar se paqja nuk është diçka që merret si e mirëqenë - paqja është diçka që ndërtohet çdo ditë. Kërkon durim, kërkon respekt, kërkon gatishmëri për të dëgjuar palën tjetër. Dhe kërkon që politikanët, qytetarët, intelektualët, punëtorët, studentët - të gjithë - ta vendosin të ardhmen para interesit personal.

Zonja dhe zotërinj,

Kjo ditë nuk është vetëm një kujtim. Kjo ditë është një detyrim. Një detyrim për të kujtuar guximin e atyre që u ngritën atëherë dhe thanë: "Mjaft me përçarjet, është koha për paqe." Një detyrim për të mos lejuar që urrejtja dhe intoleranca të zënë rrënjë përsëri. Një detyrim për t'u lënë fëmijëve tanë një vend të bashkuar, të fortë dhe të drejtë.

Le ta dinë të gjithë - nuk ka të ardhme maqedonase, as shqiptare, as turke apo serbe - ekziston vetëm një e ardhme e përbashkët, maqedonase për të gjithë ne. Dhe ajo e ardhme do të jetë ajo që krijojmë sot.
Sot u bëj thirrje të gjithëve – pavarësisht besimit, kombësisë, përkatësisë politike apo mospërkatësisë politike – të zgjedhin shtetin para ndarjes, të zgjedhin të ardhmen para  të kaluarës, të zgjedhin dashurinë për atdheun para urrejtjes.

Historia na mëson se atdheu nuk mbrohet me armë – ai mbrohet me besim, me respekt, me vizion. Dhe vizioni që kam për Maqedoninë është i qartë – një vend ku qytetari është i lirë, institucionet janë të drejta dhe dallimet respektohen dhe festohen.

24 vjet pas Marrëveshjes Kornizë, t'u tregojmë të gjithëve - brenda dhe jashtë vendit - se mbetemi besnikë në rrugën e paqes dhe unitetit. Se kemi mësuar nga e kaluara, se jemi gati të shohim njëri-tjetrin në sy dhe të themi: "Së bashku jemi më të fortë".

Rroftë atdheu ynë i përbashkët!

Ju falënderoj për vëmendjen tuaj, dhe tani ftoj zëvendëskryeministrin dhe ministër i Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor, z. Izet Mexhiti, që të mbajë  fjalim.