Во рамките на иницијативата за засилена регионална соработка претседателот на Република Србија Александар Вучиќ, претседателот на Владата на Република Албанија Еди Рама, и претседателот на Владата на Република Северна Македонија, Зоран Заев денеска одржаа работна средба преку интернет конференциска врска на која ја утврдија трипартитната, односно заедничка изјава „Европски Западен Балкан“.
Трипартитната изјава на претседателот Вучиќ и на премиерите Рама и Заев ви ја пренесуваме во целост:
Европски Западен Балкан
„Денеска се состанавме за да разговараме за натамошните чекори за нашата регионална соработка како витален пат напред за нашите земји, за Западен Балкан, за Европа и европскиот пат како целина.
Нашите земји се дел од Европа и секогаш ќе бидат. На земјите од Западен Балкан им е потребна ЕУ колку што и се тие потребни на ЕУ.
Постојаниот неуспех на ЕУ да ги исполни своите ветувања и нејзината неможност да се движи напред со отворање на првата меѓувладина конференција со Албанија и Северна Македонија, оди против европската волја на нашите земји и против интересите на самата ЕУ.
Нашата историја и нашата иднина се европски и живееме во регион опкружен со границите на Европската унија. Контекстот во кој се наоѓаме е предизвикувачки и истиот е предизвикан од предолгиот статус кво на Унијата vis-a-vis нашиот процес на интеграција во ЕУ. Сепак ние остануваме уште попосветени на нашиот пат кон ЕУ и на регионалната соработка.
Сакаме порано, отколку подоцна, да видиме дека четирите слободи на ЕУ - движење на луѓе, стоки, услуги и капитал - се спроведуваат низ целиот регион. И ние ќе сториме сè што е во наши раце да се движиме кон оваа цел преку моќта на нашиот пример. Во овој дух, ние ќе ја искажеме нашата целосна поддршка за регионалниот заеднички пазар на Самитот на Берлинскиот процес на 5 јули.
Знаеме дека само со заедничко работење и поттикнување на регионална соработка во рамките на разни регионални иницијативи - Заеднички регионален пазар, Регионален Шенген, Зелени коридори или во поширока смисла преку Берлинскиот процес - можеме да им донесеме опипливи резултати на нашите граѓани.
Како регион со приближно 18 милиони луѓе, можеме да ги зајакнеме нашите економии, да ја зголемиме благосостојбата на нашите луѓе и да донесеме големи инвестиции што инаку не би биле возможни доколку го правиме тоа поединечно.
На 29-ти јули, ќе се сретнеме во Скопје за да го потврдиме напредокот и да потпишеме договори кои произлегуваат од спроведувањето на обврските од Берлинскиот Самит, меѓу нашите три земји. Договори за соработка и помош во случај на природни катастрофи, како и за олеснување на трговијата, извозот и увозот меѓу нашите земји.
Ги покануваме и охрабруваме нашите колеги во регионот да потпишат и спроведат слични договори, така што визијата за заеднички политички и економски простор низ Западен Балкан ќе стане важен дел од секојдневниот живот на нашите граѓани преку единствениот пазар. Во тој дух, се надеваме дека ќе го засилиме процесот на соработка меѓу нас, во целиот регион и ќе продолжиме да даваме сé од себе за тоа да се случи.
Гледајќи ги потешкотиите кои беа предизвикани од одложувања во процесот на проширување, ние веруваме дека сѐ уште може да се идентификуваат нови начини, политички области и финансиски инструменти, како и да имаме зајакнување на постоечките, така што ќе се подобри нашиот придонес кон Европа, нашиот однос со ЕУ и постепено да се интегрира регионот кон Европскиот единствен пазар.
Затоа, решивме денес да побараме од Европската унија и од Соединетите Американски Држави, да преземат чекор заедно со нас и со нашите колеги од целиот регион. Нашата цел е да развиеме инвестициони, краткорочни проекти за подобрување на нашата животна средина и за многу поголем употреба на обновливи извори на енергија. Ова би било дел од спроведувањето на Економскиот и инвестициски план на ЕУ и на Зелената агенда за Западен Балкан.
Нашите земји имаат огромен потенцијал за одржлив раст и развој во овој сектор. Ќе побараме практична поддршка во откривањето кои проекти можат, во поголем обем, да го направат нашиот регион извор на обновлива енергија за нашите граѓани и за зелената енергетска иднина на ЕУ. Се надеваме дека ќе можеме да го објавиме напредокот на конкретни проекти до Самитот ЕУ-Западен Балкан кој ќе се одржи оваа есен.
Ние целосно ја препознаваме и повторуваме важноста на ресурсите на нашиот регион за зелената транзиција во Европа. Затоа, бараме Европската унија, во тесно партнерство со Соединетите Американски Држави, да бидат дел од развивањето на овие ресурси на начини што ѝ помагаат на ЕУ да ги оствари своите планови притоа привлекувајќи повеќе инвестиции низ нашиот регион, правејќи го дел од европската зелена транзиција. Благосостојбата и економските врски на нашите народи ќе растат кога ќе се интегрираме во европските синџири на снабдување и ќе придонесеме за стратешката автономија на ЕУ.
За таа цел, ние сме подготвени да го одработиме својот дел заедно и ќе сториме се што можеме за да ги претвориме овие заеднички напори во заедничка сила за соочување со предизвиците кои ги носи иднината како цел регион составен од шест актери.
Албанија е Европа. Северна Македонија е Европа. Србија е Европа. Западен Балкан е Европа. Ние ќе ја завршиме тешката работа за да го направиме ова дел од секојдневниот живот.“
SHQIP:
Zaev, Vuçiq, Rama: Jemi fuqishëm të përkushtuar në bashkëpunimin rajonal, ndërtojmë Ballkan Perëndimor evropian
Në kuadër të nismës për bashkëpunim të përforcuar rajonal të Presidentit të Republikës së Serbisë, Aleksandar Vuçiq, Kryetarit të Qeverisë së Republikës së Shqipërisë, Edi Rama dhe Kryetarit të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev, sot mbajtën takim pune përmes lidhjes me video konferencë, në të cilën e përcaktuan deklaratën trepalëshe, gjegjësisht deklaratën e përbashkët “Ballkan Perëndimor Evropian”.
Deklaratën trepalëshe të Presidentit Vuçiq dhe kryeministrave Rama dhe Zaev ua përcjellim në tërësi:
Ballkan Perëndimor Evropian
“Sot u bashkuam për të biseduar rreth hapave të ardhshëm për bashkëpunim rajonal të përbashkët si rrugë vitale para për vendet tona, për Ballkanin Perëndimor, për Evropën dhe për rrugën evropiane si tërësi.
Vendet tona janë pjesë e Evropës dhe gjithmonë do të jenë. Vendeve të Ballkanit Perëndimor u nevojitet BE-ja, aq sa edhe ato i nevojiten BE-së.
Mossuksesi i vazhdueshëm i BE-së për të plotësuar premtimet dhe pamundësia e saj për të lëvizur para me hapjen e konferencës së parë ndërqeveritare me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut, është në kundërshtim me vullnetin evropian të vendeve tona dhe kundër interesave të vetë BE-së.
Historia jonë dhe ardhmëria jonë janë evropiane dhe jetojmë në rajon të rrethuar me kufijtë e Bashkimit Evropian. Konteksti në të cilin gjendemi është sfidues dhe i njëjti është shkaktuar nga status kuo-ja shumë e gjatë e Unionit vis-a-vis procesi ynë i integrimit në BE. Megjithatë në mbetemi edhe më të përkushtuar në rrugën tonë drejt BE-së dhe bashkëpunimin rajonal.
Duam më herët, se sa më vonë, të shohim se katër liritë e BE-së lëvizja e njerëzve, mallrave, shërbimeve dhe kapitalit – zbatohen në gjithë rajonin. Dhe ne do të bëjmë gjithçka që është në duart tona të lëvizim drejt këtij qëllimi përmes fuqisë së shembullit tonë. Në këtë frymë, ne do ta shfaqim mbështetjen tonë të plotë për tregun e përbashkët rajonal në Samitin e Procesit të Berlinit më 5 korrik.
E dimë se vetëm me punë të përbashkët dhe nxitje të bashkëpunimit rajonal në kuadër të nismave të ndryshme rajonale – Treg rajonal i përbashkët, Shengen rajonal, Korridore të gjelbra ose në kuptim më të gjerë përmes Procesit të Berlinit – mund t’ju sjellim rezultate qytetarëve tanë.
Si rajon me afër 18 milionë persona mund t’i përforcojmë ekonomitë tona, të rrisim mirëqenien e njerëzve tanë dhe të sjellim investime më të mëdha, gjë që përndryshe nuk do të ishte e mundur nëse nuk do ta bënim atë individualisht.
Më 29 korrik do të takohemi në Shkup për ta konfirmuar avancimin dhe për të nënshkruar marrëveshje që dalin nga zbatimi i detyrimeve nga Samiti i Berlinit, mes tre vendeve tona. Marrëveshje për bashkëpunim dhe ndihmë në rast të fatkeqësive natyrore, si dhe për lehtësimin e tregtisë, importin dhe eksportin mes vendeve tona.
I ftojmë dhe i inkurajojmë kolegët tanë në rajon të nënshkruajnë dhe të zbatojnë marrëveshje të ngjashme, në mënyrë që vizioni i hapësirës së përbashkët politike dhe ekonomike në Ballkanin Perëndimor do të bëhet pjesë e rëndësishme e përditshmërisë së qytetarëve tanë përmes tregut të vetëm. Në këtë frymë shpresojmë që do ta përforcojmë procesin e bashkëpunimit mes ne, në tërë rajonin dhe do të vazhdojmë të japim gjithçka nga vetja që kjo të ndodh.
Duke pasur parasysh edhe vështirësitë që u shkaktuan nga shtyrjet në procesin e zgjerimit, ne besojmë se akoma mund të identifikohen mënyra të reja, fusha politike dhe instrumente financiare, si dhe të kemi përforcim të atyre ekzistuese, në mënyrë që do të përmirësohet kontributi ynë ndaj Evropës, raporti ynë me BE-në dhe gradualisht rajoni të integrohet drejt Tregut të vetëm evropian.
Prandaj, ne vendosëm që sot të kërkojmë nga Bashkimi Evropian dhe nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës të bëjnë një hap bashkë me ne dhe kolegët tanë nga i gjithë rajoni. Qëllimi ynë është të zhvillojmë investime, projekte afatshkurtra për përmirësimin e mjedisit jetësorë dhe për shfrytëzimin më të madh të burimeve të ripërtëritshme të energjisë. Kjo do të ishte pjesë e zbatimit të Planit Ekonomik dhe planit të investimeve të BE-së dhe Agjendës së gjelbër për Ballkanin Perëndimor.
Vendet tona kanë një potencial të madh për rritje dhe zhvillim të qëndrueshëm në këtë sektor. Ne do të kërkojmë mbështetje praktike për të zbuluar cilat projekte munden, në një masë më të madhe, ta bëjnë rajonin tonë një burim të energjisë së ripërtëritshme për qytetarët tanë dhe për të ardhmen e energjisë së gjelbër të BE-së. Shpresojmë të mundemi ta publikojmë përparimin me hapa konkrete deri në Samitin BE-Ballkani Perëndimor që do të mbahet këtë vjeshtë.
Ne e njohim plotësisht dhe po e ritheksojmë rëndësinë e burimeve të rajonit tonë për tranzicionin e gjelbër në Evropë. Prandaj, ne kërkojmë që Bashkimin Evropian, me partneritet të ngushtë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të jenë pjesë e zhvillimit të këtyre burimeve në mënyra që do të ndihmojnë BE-në të realizojë planet e tyre duke tërhequr më shumë investime përmes rajonit tonë, duke e bërë pjesë të tranzicionit të gjelbër evropian. Mirëqenia dhe lidhjet ekonomike të popujve tanë do të rriten atëherë kurë do të integrohemi në zinxhirët evropiane për furnizim dhe do të kontribuojmë për autonominë strategjike të BE-së.
Për këtë qëllim ne jemi të përgatitur ta bëjmë pjesën tonë së bashku dhe do të bëjmë gjithçka që mundemi për t'i shndërrojmë këto përpjekje të përbashkëta në një forcë të përbashkët për të përballuar sfidat e së ardhmes si një rajon i plotë i përbërë nga gjashtë aktorë.
Shqipëria është Evropë. Maqedonia e Veriut është Evropë. Serbia është Evropë. Ballkani Perëndimor është Evropë. Ne do ta përfundojmë punën e vështirë që ta bëjmë këtë pjesë të përditshmërisë”.
СРПСКИ:
Заев, Вучић, Рама: Снажно смо посвећени регионалној сарадњи, градимо европски западни Балкан
“Председник Републике Србије Александар Вучић учествоваo је данас путем видео-линка на конференцији „Мали Шенген“ са председником Владе Републике Албаније Едијем Рамом и председником Владе Републике Северне Македоније Зораном Заевим. Званичници су разговарали о даљим корацима у регионалној сарадњи, као процесу од виталног значаја за напредак Западног Балкана и европског пута у целини.
Саговорници су се сагласили да је земљама Западног Балкана потребно чланство у Европској унији, али и да је исто толико Европској унији потребан Западни Балкан, будући да је регион и окружен границама ЕУ, а земље које стреме чланству деле заједничке европске вредности.
Председник Србије и премијери Албаније и Северне Македоније изразили су жељу да четири европске слободе – кретање људи, робе, услуга и капитала, почну да се примењују што пре широм региона, те да ће у том контексту пружити пуну подршку регионалном заједничком тржишту на Самиту Берлинског процеса, 5. јула.
„Свесни смо тога да само заједничким радом и прихватањем регионалне сарадње у оквиру различитих регионалних иницијатива као што су заједничко тржиште, регионални Шенген, зелени коридори или Берлински процес, можемо да приближимо наше економије, увећамо благостање наших људи и доведемо велике инвестиције, које иначе не би биле могуће ни за једног од нас појединачно“, један је од заједничких закључака ове видео-конференције.
Саговорници су се сагласили да се 29. јула састану у Скопљу, како би направили преглед напретка у примени досадашњих иницијатива и пројеката и потписали додатне споразуме између три земље везане за спровођење обавеза из Берлинског процеса, као и о сарадњи и помоћи у случају природних катастрофа и олакшицама за трговину, извоз и увоз.
„Позивамо и подстичемо наше колеге из региона да потпишу и примењују сличне споразуме, како би визија заједничког политичког и економског простора широм Западног Балкана ускоро, кроз јединствено тржиште, постала важан део свакодневице наших грађана“, поручили су председник Србије и премијери Албаније и Северне Македоније.
Саговорници су посебно нагласили да ће и поред кашњења у процесу проширења и даље настојати да препознају нове начине, области политика и финансијске инструменте, како би све три земље увећале допринос Европи, ојачале везе са Европском унијом и постепено интегрисале регион у јединствено европско тржиште.
Говорећи о Зеленој агенди, саговорници су упутили заједнички позив Европској унији и Сједињеним Државама да се придруже земљама широм региона у циљу подршке у развоју пројеката у које би могло да се инвестира што пре, како би се унапредила заштита животне средине и повећала широка употреба обновљивих извора, у склопу примене Економског и инвестиционог плана ЕУ и Зелене агенде за Западни Балкан.
„Наше земље имају огроман потенцијал за одрживи раст и развој овог сектора. Замолићемо за практичну подршку како бисмо открили који пројекти могу да унапреде наш регион у погледу извора обновљиве енергије за наше грађане и за зелену енергетску будућност ЕУ“, истакли су саговорници током видео-конференције „Мали Шенген“ и закључили да само регионално повезивање, уз подршку Европске уније, може да допринесе општој стабилности и напретку целог региона и Европе.”
ENGLISH:
Zaev, Vucic, Rama: We are strongly committed to the regional cooperation, we are building a
European Western Balkan
We met today to discuss the further steps forward on our regional cooperation as a vital way forward for our countries, for the Western Balkans, for Europe and the European path as a whole.
Our countries are part of Europe and will always be. The Western Balkans need the EU as much as the EU needs them.
The repeated failure of the EU to deliver on its promises, and its inability to move forward with the opening of the first intergovernmental conferences with Albania and North Macedonia, goes against the European will of our countries and against EU interests as well.
Our history and our future are European, and we live in a region surrounded by the borders of the European Union. In the challenging context created by an already long-standing status quo of the Union vis-a-vis our EU integration process, we remain even more committed to our EU path and to our regional cooperation.
We want to see sooner rather than later that the four freedoms of the EU – movement of people, goods, services, and capital – are implemented across the region. And we will do everything in our hands to lead towards this goal with the power of our example. In this spirit, we will express our full support for the regional common market at the Berlin Process Summit on July 5th.
We know that only by working jointly and fostering regional cooperation in the framework of various regional initiatives—Common Regional Market, Regional Schengen, Green Lanes or more broadly, the Berlin Process— can we can bring tangible results to our citizens. As a region of approximately 18 million people we can boost together our economy, increase the welfare of our people and bring in its major investments that otherwise would not be possible for any one of us alone.
On July 29th we will meet in person in Skopje to review progress and to sign agreements implementing Berlin Summit commitments further among our three countries, on cooperation and assistance in the case of natural disasters, and on facilitation of trade, exports and imports in our countries. We invite and encourage our colleagues in the region to sign and implement similar agreements so that the vision of shared political and economic space across the Western Balkans becomes soon through the Single Market an important part of our citizens’ everyday lives. In that spirit, we hope to invigorate the process of cooperation among us, within the whole region, and we will continue to do our best to make it happen.
As we look at the difficulties caused by delays in the enlargement process, we believe that we can still identify new ways, policy areas, and financial instruments and strengthen the existing ones so that we enhance our contribution to Europe, our relationship with the EU and integrate the region gradually to the European Single Market.
We met today to discuss the further steps forward on our regional cooperation as a vital way forward for our countries, for the Western Balkans, for Europe and the European path as a whole.
Our countries are part of Europe and will always be. The Western Balkans need the EU as much as the EU needs them.
The repeated failure of the EU to deliver on its promises, and its inability to move forward with the opening of the first intergovernmental conferences with Albania and North Macedonia, goes against the European will of our countries and against EU interests as well.
Our history and our future are European, and we live in a region surrounded by the borders of the European Union. In the challenging context created by an already long-standing status quo of the Union vis-a-vis our EU integration process, we remain even more committed to our EU path and to our regional cooperation.
We want to see sooner rather than later that the four freedoms of the EU – movement of people, goods, services, and capital – are implemented across the region. And we will do everything in our hands to lead towards this goal with the power of our example. In this spirit, we will express our full support for the regional common market at the Berlin Process Summit on July 5th.
We know that only by working jointly and fostering regional cooperation in the framework of various regional initiatives—Common Regional Market, Regional Schengen, Green Lanes or more broadly, the Berlin Process— can we can bring tangible results to our citizens. As a region of approximately 18 million people we can boost together our economy, increase the welfare of our people and bring in its major investments that otherwise would not be possible for any one of us alone.
On July 29th we will meet in person in Skopje to review progress and to sign agreements implementing Berlin Summit commitments further among our three countries, on cooperation and assistance in the case of natural disasters, and on facilitation of trade, exports and imports in our countries. We invite and encourage our colleagues in the region to sign and implement similar agreements so that the vision of shared political and economic space across the Western Balkans becomes soon through the Single Market an important part of our citizens’ everyday lives. In that spirit, we hope to invigorate the process of cooperation among us, within the whole region, and we will continue to do our best to make it happen.
As we look at the difficulties caused by delays in the enlargement process, we believe that we can still identify new ways, policy areas, and financial instruments and strengthen the existing ones so that we enhance our contribution to Europe, our relationship with the EU and integrate the region gradually to the European Single Market.
So we decided today to ask the European Union, with the United States, to take a step with us, and our colleagues across the region. We aim to develop investable, near-term projects to improve our environment and increase our large-scale use of renewables. This would be part of the implementation of the EU Economic and Investment Plan and of the Green Agenda for the Western Balkans. Our countries have enormous potential for sustainable growth and development of this sector. We will ask for practical support in discovering which projects can scale, make our region a source of renewable energy for our citizens and for the EU’s green energy future. We hope that we can report progress on specific projects by the EU-Western Balkans Summit this fall.
We fully recognize and reiterate the importance of the resources of our region for Europe’s green transition. We therefore ask for the European Union, in close partnership with the United States, to be part of developing those resources in ways that help the EU achieve its plans while attracting more investment across our region, making it part of the European green transition. Our peoples’ welfare and economic ties with the EU will grow as we become more integrated in European supply chains and contribute to the EU’s strategic autonomy. To this end, we are prepared to do our part together and we will do all we can turn this shared effort into a common strength in facing the challenges of the future as a whole region of six actors.
Albania is Europe. North Macedonia is Europe. Serbia is Europe. The Western Balkans are Europe. We will do the difficult work to make this a part of everyday life.
