Почитувани претставници на ромската заедница,

Претставници на дипломатскиот кор, 

Драги пријатели,

Со искрена почит и длабоко чувство на одговорност, денес ви се обраќам по повод 8 Април – Меѓународниот ден на Ромите.

Овој ден има силна симболика. Тоа е ден на сеќавање – на историја, на прогонот, на исклученоста, но и ден на достоинство, отпор и надеж.

Тоа е ден кога не само што ја славиме ромската култура, туку и гласно зборуваме за неправдите со кои оваа заедница се соочувала и за заложбите кои ги преземаме како држава за да ги надминеме тие неправди.

Ромите се составен дел од нашата држава. Тие не се „малцинство“, туку народ со богата традиција, со музика, со јазик, со историја, традиција, обичаи.

Тие се наши сограѓани, соседи, пријатели, соработници, и најважно од сè – граѓани со иста вредност и достоинство како секој друг.

Но вистината е дека ромската заедница предолго живее на маргините.

Да бидеме искрени, нееднаквоста е реална.

Има системски бариери и преземаме одговорност да ги рушиме тие бариери, чекор по чекор, политика по политика, проект по проект.

Образование e клучот кон инклузија. Знаеме дека образованието е темелот на секое просперитетно општество.

Затоа Владата вложува во политики кои ќе обезбедат еднаков почеток за секое дете, без разлика на етничка или социјална припадност.

Образованието не е само учење факти. Тоа е учење на самодоверба. Тоа е пат до достоинство. Тоа е мостот кој ја носи секоја млада личност од маргините до центарот на општеството.

За ромските деца, образованието не е само опција, тоа е надеж. Тоа е одговор на генерации неправда, на исклученост и заборав.

Кога едно ромско дете ќе влезе во училница, тоа е чин на отпор. Кога дипломира, тоа е победа на правдата. Владата затоа ја стави еднаквоста во образованието како приоритет:

Како што рече Нелсон Мандела:

„Образованието е најмоќното оружје со кое можете да го промените светот.“

Јас ќе додадам: и да го промениме животот на секое ромско дете.

Тоа дете може да биде токму од Шуто Оризари, Тетово, Битола, Кочани и од другите краеви на Македонија.

Тоа дете може да биде идниот лекар, архитект, уметник, пратеник или премиер.

Да не дозволиме ниту едно дете да биде оставено зад нас. Да не дозволиме сиромаштијата да ја победи шансата.

Да вложуваме сега, затоа што секој образован млад човек денес е лидер, доктор, инженер или учител утре.

Да им дадеме крила, тие веќе имаат сила.

Да го отвориме патот, тие веќе имаат соништа.

Вработување од интеграција до еднаква економска шанса.

Работиме интензивно на вклучување на Ромите во пазарот на трудот преку:

Активни мерки за вработување во соработка со Агенцијата за вработување, специјално насочени кон младите Роми и жените. Обуки за занаетчиство и дигитални вештини, како и можности за самовработување преку грантови и менторство.

Во периодот од 2023 година заклучно со денес, повеќе од 1.000 Роми добиле работен ангажман или почнале сопствен бизнис.

Поддржуваме реновирање на кровови, канализациска мрежа, пристап до вода и струја во Шуто Оризари, Битола, Кочани, Делчево и други општини.

Се градат нови социјални станови. Секое семејство заслужува дом, не импровизација, туку вистински, безбеден, достоинствен дом.

Знаеме дека интеграцијата не е целосна без глас и учество.

Затоа го охрабруваме политичкото организирање и застапеноста на Ромите во локалната и централната власт.

Поддржуваме ромски граѓански организации, културни манифестации и учество во јавни дебати.

Во Собранието, во Владата, во институциите, местото на Ромите мора да биде достапно и признато.

Како што еднашка рече Ангела Меркел:

„Ниту една демократија не е комплетна додека сите гласови не се слушнати, особено оние што предолго биле замолчени.“

Почитувани пријатели,

Нашата визија не е Ромите да бидат „толерирани“ или „вклучени“, туку Ромите да бидат рамноправни граѓани, со иста моќ да одлучуваат, создаваат, сонуваат и живеат достоинствено.

Затоа денес не е само ден на одбележување туку ден на отчет. Ден кога повторно го обновуваме нашиот завет:

Дека нема да има напредок без еднаквост.

Дека нема слобода без правда.

Дека нема развој без вклученост на сите.

Градиме Македонија како држава за сите. За секое дете, секое семејство, секој човек, без разлика на етничка, верска или социјална припадност.

Честит нека е 8 Април, Меѓународниот ден на Ромите!

Да живее достоинството. Да живее различноста. Да живее заедништвото.

Благодарам.